حق زندانیان بر تحصیل در قلمرو سیاست جنایی تقنینی سازمان ملل متحد و ایران

بازپروری بزه کاران از جمله هدف های بنیادی عدالت کیفری است که در پرتو آن نظام شخصیت این دسته بازسازی شده و امکان دوباره هنجارمند شدن و بازگشت آنان به جامعه تقویت می شود. زندان که هنوز مورد توجه ترین کیفر است، اصلی ترین بستر برای دسترسی به این هدف به شمار می رود. زیرا، در محیط زندان برنامه های متعددی برای اصلاح و درمان بزه کاران تدوین شده و به اجراء در می آیند که تحصیل زندانیان از اساسی ترین برنامه های بازپرورانه است.در پرتو آن بزه کاران، از یک سو به یکی از مصادیق برجسته حق های بشری ( حق بر تحصیل) دست می یابند و از سوی دیگر، به سمت هنجارمندی پیش می روند. در قلمرو سیاست جنایی سازمان ملل متحد به جهت اهمیت این حق اسناد متعدد الزام آور و ارشادگر آموزش و پرورش زندانیان را در شمار تعهدات دولت ها و یا توصیه های بین المللی قرار داده اند.هم چنین،در پهنه سیاست جنایی ایران حق بر بازپروری بزه کاران و در راستای آن تحصیل زندانیان در بالا ترین سطح سیاست گذاری شناسایی شده است.چنان که،می توان از اساسی سازی،فراگیر سازی و حقوقی سازی سخن گفت. در این نوشتار، ضمن شناسایی ابعاد بازپرورانه حق زندانیان بر تحصیل، رویکرد سیاست جنایی سازمان ملل متحد(الف) و سیاست جنایی ایران(ب) در این زمینه مورد بررسی قرار می گیرد.